Dworek w Rzeplinie
Dwór w Rzeplinie jest budowlą neoklasycystyczną z elementami baroku. Obecny budynek powstał na początku XIX wieku (prawdopodobnie w 1812 r) na miejscu poprzedniego i przy wykorzystaniu dawnych piwnic o sklepieniach kolebkowo-krzyżowych. W połowie XIX wieku budowlę opisywano jako dwór o parterze z kamienia łamanego i piętrze z cegły palonej na wapno, murowany, pokryty gontami, zamieszkały, w stanie dobrym (…) Dom powyższy postawiony przy wzgórzu, z wysypką od frontu tak, że parter frontu stanowi pierwsze piętro od tyłu, parter zaś od tyłu zagrodzonym jest z frontu murem i wysypką z ziemi. Dwór posiadał od frontu ryzalit z nadstawką w górnej kondygnacji, poprzedzony wspartym na dwóch parach kolumn gankiem, nad którym usytuowano balkon otoczony z trzech stron dekoracyjną żeliwną balustradą. Po obu stronach drzwi wejściowych i w bocznych ścianach ryzalitu umieszczono zamknięte półokrągło okna. Pozostałe okna – o kształcie prostokątnym – rozmieszczone regularnie, wzbogacono wydatnymi parapetami i nadokiennikami, w elewacji frontowej w formie trójkątów, w tylnej i bocznych – złożonych z gzymsów odcinkowych. Całość wieńczył dach dwuspadowy, naczółkowy. Na styku kalenicy dachu korpusu głównego z daszkiem ryzalitu frontowego widniała latarnia o czworokątnej podstawie. Ówczesny widok dworu przedstawił na obrazie datowanym na pierwszą połowę XIX wieku August Stanisław Postawka.
Za czasów Gautierów zmienia się częściowo wygląd dworku – czterokolumnowy portyk zostaje zastąpiony sześciokolumnowym, a przestrzeń pomiędzy skrajnymi kolumnami i ścianą ryzalitu zabudowano ściankami z otworami okiennymi – podobnie jak w ścianach ryzalitu – zamkniętymi półokrągło. Wieńcząca dach wieżyczka-latarnia uzyskuje przekrój sześcioboku. Po wkroczeniu, w 1939 r. do naszego kraju, Niemców. Zamieszkali oni we dworze i stworzyli tam magazyn. Taki wygląd dworu przedstawia fotografia z roku 1942.
Największe jednak zmiany w zespole dworskim zaszły po powojennej parcelacji majątku i przejęciu dworu przez Skarb Państwa. Pałac został częściowo rozszabrowany. Usunięto wówczas z elewacji frontowej kolumnowy ganek z tarasem, a dawne drzwi na balkon zastąpiono prostokątnym oknem. Zlikwidowany został kolisty podjazd, podzielono stary park, a jego część przeznaczono na uprawę warzyw. Przy okazji wycięto też wiele okazów starodrzewia.
Z czasem w pałacu powstała szkoła, która funkcjonowała do 1999 r.
Odrestaurowany obecnie budynek dworku w Rzeplinie stanowi jakby podsumowanie poszczególnych etapów jego budowy. Formą czterokolumnowego ganku (teraz otwartego) nawiązuje częściowo do jego bryły z początku XIX wieku, wielokątną latarnią na szczycie dachu – do czasów Gautierów. Jednocześnie został podkreślony neoklasycystyczny charakter obiektu, m.in. poprzez wprowadzenie boniowanej okładziny na poziomie przyziemia i w narożnikach kondygnacji wyższej, płycin pod- i nadokiennych (z dekoracyjnym motywem girlandy z liści laurowych), powiek w połaciach dachowych doświetlających przestrzeń poddasza. Ostrołukowe niegdyś zamknięcia okienek w naczółkach elewacji szczytowych zamieniono na półokrągłe, korespondujące z oknami ryzalitu frontowego. Nowym elementem wzbogacającym bryłę budynku jest czterokolumnowy portyk zwieńczony trójkątnym naczółkiem, poprzedzony szerokimi tarasowymi schodami prowadzącymi do ogrodu.
Odtworzono kolisty podjazd przed elewacja frontową. Podczas prac renowacyjnych natrafiono na relikty dawnego założenia – stare fosy z fragmentami kamiennych murów oporowych, fragmenty lochów prowadzących niegdyś w stronę stawu. Na terenie zespołu znajduje sie jeszcze dawna lodownia.
Wpis do rejestru zabytków: A-479 z 9.05.1983
Źródło: http://www.dworymalopolski.pl/